Elm adamları hələ konkret müalicə üsulunu tapmasalar da, qaşınmaları minimuma endirmək üçün ekzemanı idarə etməyin yolları var. Ekzema dünyada milyonlarla insanı təsir edən xroniki dəri xəstəliyidir. Ekzemanın müalicəsi üçün bir çox variant var, lakin hansının ən təsirli olduğunu bilmək lazımdır.
Hafta.az-ın yazdığına görə, kanadalı tədqiqatçılar ekzema üçün mövcud topikal və sistemli müalicələri təhlil etdilər və ən təsirli olanları ayırıblar. Onlar deyirlər ki, tapıntılar bu ümumi xroniki dəri vəziyyətinin optimal idarə olunmasını təmin etmək üçün geniş müalicə variantları təklif edir.
Egzema dəridə quru və qaşınma ləkələri ilə nəticələnən yoluxucu olmayan dəri xəstəliyidir.
Tez-tez ekzema adlanan atopik dermatit (AD), dünyada uşaqların 15 faizdən 20 faizə və böyüklərin 3 faizdən 10 faizə qədərinə təsir edən ən çox yayılmış xroniki iltihablı dəri xəstəliyidir. İltihablı dəri və qaşınma, tez-tez ömürlük bir vəziyyət olan xəstəliyin simptomları yuxuya təsir edə və həyat keyfiyyətini poza bilər.
Xəstəlik adətən iki üsulla müalicə olunur. Birincisi topikal və ya krem və məlhəmlərlə. Bu yolla simptomlar aradan qaldırılmayanda ikinci üsuldan - "sistemli" və ya bütün bədən müalicələri işə düşür. Sistemli müalicələrə immunosupressiv dərmanlar, monoklonal antikorlar və immun sistemi modulyatorları daxildir. (Xroniki yaralarda profilaktika və müalicə məqsədilə yerli antimikrob agentlərin geniş istifadəsini dəstəkləyən bir neçə tədqiqat var).
Kanadadakı MacMaster Universitetinin tədqiqatçıları ekzemanın müalicəsini optimallaşdırmaq üçün xəstəliyin aktivliyi, yuxu pozğunluğu, qaşınma şiddəti, həyat keyfiyyəti və yan təsirlər kimi faktorlara baxaraq, topikal və sistemli ekzema müalicələrinin effektivliyini qiymətləndirən iki araşdırma dərc ediblər. İlk araşdırmada tədqiqatçılar yüngül və orta dərəcəli ekzema üçün topikal müalicələrin 219 randomizə edilmiş nəzarətli sınaqlarını (cəmi 43123 iştirakçı) araşdırıblar və meta-analizlər aparıblar. 68 müalicənin effektivliyini nəzarətlə müqayisə etdikdə, bəzi müalicələrin digərlərindən daha yaxşı olduğunu görüblər.
Pimekrolimus (Elidel Kremi), takrolimus (Protopik) və orta güclü topikal kortikosteroidlər (prednikarbat, metilprednizolon və triamsinolon kimi) ekzemanın dərəcəsini, qaşınma şiddətini və yuxu pozğunluğunu azaltmaqda ən təsirli olanlar arasında idi. Gündə bir və iki dəfə yerli müalicələrin effektivliyində az və ya heç bir fərq yox idi. Təkbaşına və ya digər yerli müalicələrlə birlikdə istifadə edilən topikal antibiotiklər ən az effektivdir.
İkinci araşdırmada, ilk araşdırmada olduğu kimi, tədqiqatçılar sistemli ekzema müalicələrinin effektivliyini araşdırıblar. Onlar xəstəliyin orta və ağır formaları üçün 75 müalicəni müqayisə edərək cəmi 28686 iştirakçı ilə 149 randomizə edilmiş sınağı analiz ediblər. Onlar yüksək dozalı upadacitinibin (Rinvoq) ən təsirli müalicələr arasında olduğunu, lakin yan təsirləri baxımından ən zərərli olduğunu aşkarlayıblar. Upadacitinib, immun sisteminin fəaliyyətini azaltmaqla iltihabı azaldan Janus Kinase (JAK) inhibitorudur (immunosupressant). Dupilumab (Dupixent), lebrikizumab və tralokinumab (Adtralza, Adbry) orta dərəcədə təsirli və ən təhlükəsiz müalicələr arasında olub. Hər üçü insan monoklonal antikor müalicəsidir.
Nəticə olaraq, tədqiqatçıların tapıntıları ekzema üçün mövcud olan yerli və sistemli müalicələrin effektivliyi və təhlükəsizliyi haqqında dəyərli məlumatlar verir. Bu məlumat ekzeması olan insanlara, onların baxıcılarına və klinisyenlərə optimal müalicəni seçməkdə kömək edə bilər.
Hər iki tədqiqat Allergiya və Klinik İmmunologiya jurnalında dərc edilib.
