Venesuela üçün yaşamış 95 illik ömür

22:00 27.02.2024 Müəllif:Vüsal Tağıbəyli
Yazını böyüt
Yazını kiçilt

Fasiləsiz və məhsuldar ədəbi fəaliyyəti ilə Yeni Dünyanın təxəyyülünün işıqlandırılmasına və Amerika mədəni icmasının zənginləşməsinə böyük töhfələr verən Latın Amerikasında müasir tarixi romanın yaradıcısı, jurnalist, diplomat, siyasətçi və dövlət xadimi Arturo Uslar Pietrinin vəfatından 23 il ötür.

Hafta.az-ın yazdığına görə, 1906-cı il mayın 16-da Karakasda doğulan Arturo Uslar Pietri həyatını ölkəsi və xalqının inkişafına həsr edib.

Uslar soyadı alman mənşəlidir və Venesuelanın müstəqillik müharibələri zamanı üsyançılar uğrunda mübarizə aparmış İohann fon Uslara aid edilir.

Hərbçi ailəsində doğulub-böyüyən Arturo ömrünün uşaqlıq illərini ölkənin nisbətən şəhərləşmiş mərkəzi-şimal bölgələrinin müxtəlif şəhərlərində yaşayıb. O, 1924-cü ildə Venesuela Mərkəzi Universitetində siyasi elmlər oxumaq üçün yenidən Karakasa köçüb və burada 1929-cu ildə Siyasi Elmlər Doktoru dərəcəsini alıb.

Uslar, Venesuela siyasətində, tarixi təhlil və ədəbiyyatda, eləcə də pedaqoq kimi təsirli olan əla məhsuldar həyat sürüb. Onun fəaliyyət dövrü Venesuela Kaudillismunun son illərini, demokratiyaya keçidi və 1958-1999-cu illərdəki demokratik dövrün əksər hissəsini əhatə edib. O, Millətlər Liqasında Venesuela Nümayəndə heyətinin katibi, Beynəlxalq Əmək Təşkilatında nümayəndə, təhsil naziri, maliyyə naziri, Yeni Demokratik Hökumətin Konstitusiya Aktının müəllifi (1958), ABŞ-dakı səfir, Kolumbiya Universitetində Latın Amerikası ədəbiyyatı professoru, Venesuela Mərkəzi Universitetində siyasi iqtisadiyyat professoru, əsas qəzetin baş redaktoru, Prezidentliyə namizəd və Kral İspan Akademiyasının üzvü olub.

Uslar Pietri mədəniyyət xadimi kimi Venesuela mediasında ömür boyu iştirak edib. O, regional müstəvidə təsirli oçerk və romanlar yazıb, onlardan Venesuelanın müstəqillik uğrunda müharibəsi zamanı həyatın müxtəlif sosial nöqteyi-nəzərdən təsviri olan “Qırmızı mızraqlar” əsəri çox məşhurdur. Əsərlərində o, Latın Amerikası mədəniyyətinin dəyərli xüsusiyyəti kimi mestizaje və ya miscegenation müdafiə edib.

Ümumiyyətlə, onun “El camino de El Dorado” (“El Doradoya gedən yol”), “Un retrato en la geografía” (“Coğrafiyada portret”), “Estación de mascaras” (“Maska stansiyası”), “Oficio de difuntos” (“Mərhumun ofisi”), “La isla de Robinsón” (“Robinzon adası”), “La visita en el tiempo” (“Vaxtında səfər”) və sair əsərləri əsasən venesuelalıların tarixini və bu gününün gerçəklərini işıqlandırıb. Onun ədəbi məhsulu 1990-cı ildə Asturiya Şahzadəsi Mükafatı ilə tanınıb. O, El Nacional Ən Yaxşı Qısa Hekayə Mükafatı, Milli Ədəbiyyat Mükafatı, Milli Jurnalistika Mükafatı, Migel de Servantes İspan-Amerika Jurnalistikası Mükafatı, Asturiya Şahzadəsi Mükafatı, “Fəxri Legion Ordeni” və sair onlarla mükafat alıb.

Arturo bir neçə dəfə Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatına namizəd olub.

Arturo Uslar Pietri 2001-ci il fevralın 26-da paytaxt Karakasda 95 yaşında vəfat edib.