Uzun Kovid-in dünya üzrə ən azı 400 milyon insana yoluxduğu və hər il qlobal iqtisadiyyatın 1 faizini təşkil etdiyi məlum olub.
Hafta.az-ın “New York Times”a istinadən yazdığına görə, Kovid-19 pandemiyasının başladığı 2020-ci ildə təyin olunan Uzun Kovid, SARS-CoV-2 virusuna yoluxduqdan sonra üç ay ərzində yeni simptomların ortaya çıxmasına və onların ən azı iki ay davam etməsinə aiddir.
Ümumi simptomlara yorğunluq, nəfəs almaqda çətinlik və idrak funksiyasının azalması daxildir.
Müəyyən olunduğundan və milyonlarla insana təsirindən təxminən 5 il keçməsinə baxmayaraq, uzun müddətdir ki, Kovid hələ də ciddi problem olaraq qalır.
“Nature Medicine” jurnalında dərc edilən bir araşdırmada, əvvəlki araşdırmalardan istifadə edərək, bu xəstəliyin qlobal təsiri müzakirə olunub. Tədqiqatçıların hesablamalarına görə, 2023-cü ilin sonuna qədər dünyada böyüklərin 6 faizində və uşaqların 1 faizində, yəni 400 milyon insanda uzun müddət Kovid olub.
Tədqiqata bir dəfədən çox Kovid-19-a yoluxan insanların məlumatları daxil edilmədiyindən, bu rəqəmin əslində daha çox olduğu düşünülür.
Xəstəliyin yaratdığı maliyyə yükünü hesablayarkən səhiyyə xərclərini çıxaran komanda, uzun Kovid-in İqtisadi İnkişaf və Əməkdaşlıq Təşkilatı (OECD) ölkələrinə illik 864 milyard ilə 1,04 trilyon dollar arasında başa gəldiyini hesablayıb.
"Mövcud bütün məlumatlara əsaslanan mühafizəkar hesablama, uzun Kovid-dən gələn illik qlobal iqtisadi zərərin təxminən 1 trilyon dollar və ya 2024-cü ildə qlobal ÜDM-in 1 faizini təşkil edə biləcəyidir" deyə uzun Kovid üzrə ixtisaslaşmış tədqiqatçılar məqalədə yazır.
Alimlər bu proqnozu həyat keyfiyyətinin aşağı düşməsi və işçi qüvvəsində iştirakın azalmasına əsaslanaraq verirlər.
Yeni araşdırma aparan komanda uzun Kovid haqqında daha yaxşı araşdırma tələb edir. Tədqiqata görə, uzun müddət Kovid olan xəstələrin yalnız 7-10 faizi iki ildən sonra tam sağalır.
Uzun müddətdir davam edən Kovid-in ürək, immunitet sistemi və çoxalma da daxil olmaqla "demək olar ki, bütün orqan sistemlərinə" təsir etdiyi vurğulanır.
Araşdırma qrupu bildirir ki, xəstəliyin arxasında duran mexanizmlər daha yaxşı öyrənilməli və ona qarşı yeni peyvənd və dərmanlar hazırlanmalıdır.
"Düşünürəm ki, dövlət qurumları Kovid-in bitdiyini və onun uzun müddət mövcud olmadığını iddia etməyə can atırlar" deyə məqalənin aparıcı müəllifi Ziyad əl-Ali əlavə edib: "Təcili yardıma baş çəkmələri və xəstəxanaya yerləşdirmələrin kəskin artmadığını iddia etmək daha gözəldir".
