Yarısı qopsa belə işləyən batareya istehsal edilib

10:24 17.09.2024 Müəllif:Vüsal Tağıbəyli
Yazını böyüt
Yazını kiçilt

Zədələnsə və hətta ikiyə bölünsə də işləməyə davam edən batareya hazırlanıb.

Hafta.az-ın “İnteresting Engineering”ə istinadən yazdığına görə, litium ion batareyaları smartfonlardan tutmuş elektrik avtomobillərinə qədər bir çox sahədə istifadə olunur. Lakin onlar alışmağa meylli olduqları üçün alimlər müxtəlif variantları araşdırırlar.

Bu tədqiqatlarda görkəmli variantlardan biri litium kükürdlü batareyalardır. Daha təhlükəsiz olması gözlənilən bu cihazlar yüksək enerji sıxlığı və daha ucuz olma potensialı ilə də seçilir. Lakin bütün bu üstünlüklərə baxmayaraq, litium kükürdlü batareyalar uzun müddət işləmir. Bu batareyaları yüksək temperaturda sabit saxlamaq üçün karbonat əsaslı elektrolitdən istifadə etmək tövsiyə olunur.

Bununla belə, katoddakı kükürd elektrolitdə həll olunmağa davam edir, bərk çöküntü əmələ gətirir və batareyanın tutumunu azaldır.

Çin Elektron Elm və Texnologiya Universitetinin tədqiqatçıları katod və elektrolit arasına başqa təbəqənin əlavə edilməsinin bu problemi həll edəcəyinə inanaraq müxtəlif materiallar üzərində təcrübələr aparıblar. Nəticələrini “ACS Energy Letters” jurnalında dərc edən komanda, poliakrilik turşunun kükürd-dəmir akkumulyator katodlarında ən yaxşı nəticə verən örtük olduğunu müəyyən edib. Bu örtüklə tədqiqatçılar həm çanta batareyası, həm çevik və düz batareya, həm də düyməli batareya prototipi istehsal ediblər.

Çanta batareyası 100 şarj-boşaltma dövrü ərzində heç bir deqradasiya əlaməti olmadan işləyirdi. Batareya iki dəfə artırıldıqda və ya kəsildikdə də enerji verməyə davam edib.

Tədqiqata rəhbərlik edən Lipinq Vanq “İnteresting Engineering”ə deyib: "Batareya unikal dizaynı sayəsində kəsildikdən sonra işləməyə davam edir, keçirici şəbəkə fiziki zədələnmədən sonra belə toxunulmaz qalır. Bu, çox güman ki, mexaniki qırılmaya baxmayaraq ion və elektron axınına imkan verən möhkəm, çevik bağlayıcı sistem və ya struktur dizaynla bağlıdır. Kəsinti zamanı keçirici yollar tamamilə pozulmadığı üçün dövrə işləməyə davam edir”.

Sikkə hüceyrə batareyası isə 300 şarj-boşaltma dövründən sonra tutumunun 72 faizini qoruyub saxlaya bilib.

Komanda daha sonra örtüyü digər metallardan hazırlanmış katodlar üzərində sınaqdan keçirib, litium molibden və litium vanadium batareyaları istehsal edib. Bu batareyalar 300 şarj-boşaltma dövrü üçün tutumunu qoruyub saxlayıb.

Tapıntılar göstərir ki, təkcə litium kükürdlü batareyalar deyil, həm də digər metal növləri ilə hazırlanmış batareyalar örtüklə uzunömürlü və təhlükəsiz edilə bilər.