Autizm cəmiyyətdən uzaqlaşma ilə xarakterizə olunan psixi xəstəlikdir və günümüzdə çox geniş yayılıb.
Hafta.az-ın yazdığına görə, autizmli insanlar çox vaxt özlərini ifadə etməkdə, başqalarını anlamaqda, fantaziya ilə reallığı ayırmaqda çətinlik çəkirlər. Lakin bu, onların müstəqil həyata uyğunlaşmasına, müxtəlif sahələrdə böyük uğurlar qazanmasına mane olmur. Necə ki, tari boyu autizmli insanlar çox böyük şöhrət qazanıblar.
Entoni Hopkins
İngilis aktyor və rejissor uşaq ikən disleksiyaya görə sinif yoldaşlarından ayrılıb. Hopkins oxumaqda və yazmaqda çətinlik çəkir, nəticədə savadlılıq baxımından geri qalmağa başlayır.
Yeri gəlmişkən, həkimlər Asperger sindromu (autizm növü) diaqnozunu aktyorun 80 yaşı tamam olanda qoyublar. Bu Entoni üçün sürpriz oldu, lakin o etiraf edir ki, hər zaman səsküylü şənliklərdən kənarda özünü rahat hiss edirdi, ümumiyyətlə, çox tənha idi və dostları az idi.
Hopkins öz personajlarının xarakterini ən xırda detallarına qədər araşdırır, davranışlarını müşahidə edir və hərəkətlərinin əsl səbəblərini açır.
Qreta Tunberq
Ekoloji fəal Qreta Tunberqin cəmi 21 yaşı var, lakin o, artıq dünya şöhrətli insana çevrilib.
Həkimlər ona Asperger sindromu diaqnozunu 11 yaşında ilk dəfə depressiyaya düşəndə, danışa və yemək yeyə bilməyəndə qoydular. Çox vaxt autizmli insanlarda olduğu kimi onun maraqları məhdud idi. Buna görə də o, ekologiyaya diqqət yetirir.
Yeri gəlmişkən, Tunberq onun diaqnozunu dəhşətli bir şey hesab etmir. Əksinə, o, bunu hədiyyə adlandırır:
“Xüsusi olmaq bir hədiyyədir. Mən hamı kimi olsaydım, məsələn, məktəb tətilinə başlamazdım. Bəli, mən “normal insanlardan” bir az fərqliyəm, amma fərqli olmaq üçün çox zəhmət lazımdır”, - o deyib.
İlon Musk
Tesla və SpaceX-in qurucusu İlon Maska da Asperger sindromu diaqnozu qoyulub.
“Saturday Night Live”a ev sahibliyi etməkdən qürur duyuram. Danışığım çox yaxşı deyil. Mənə dedilər ki, bu, komediya şousu üçün əladır və bu gecəki çıxışım tarixidir, çünki mən Asperger sindromlu ilk SNL aparıcısıyam" deyib.
Sia
Avstraliyalı müğənni karyerasına 90-cı illərdə başlayıb, lakin fransız DJ David Quetta ilə yazdığı bəstələr sayəsində şöhrət qazanıb. Onların ilk birgə treki "Titanium" 2011-ci ildə buraxılıb.
Sia keçən il “Rob Has a Podcast”a verdiyi müsahibədə autizm diaqnozunu açıqladı.
“Sirlərlə dolu olanda səni heç kim tanıya və sevə bilməz. Nəhayət, yad adamlarla dolu bir otaqda oturub onlara ən dərin, ən qaranlıq və ən gizli sirlərimizi danışanda, özümüzə elə gəlir ki, əslində kim olduğumuzu ilk dəfə görürük”, - Sia deyib.
Levis Karroll
Məlum olub ki, “Alisa möcüzələr ölkəsində” filminin müəllifi də autizm spektrinin pozulmasından əziyyət çəkirmiş. Xəstəlik bir çox məşhurlarda olduğu kimi kəkələmə, utancaqlıq, öz aləmində yaşamaq, tənhalıqla müşayiət olunurdu.
Onun güclü riyazi qabiliyyəti də var idi. Araşdırmalara görə, bu pozğunluğu olan insanlar dəqiq elmlərə asanlıqla yiyələnirlər. Levis şahmat və fotoqrafiya ilə də maraqlanırdı.
Vinsent Van Qoq
Bir çox tədqiqatçılar hollandiyalı rəssamın bir neçə psixi pozğunluqdan əziyyət çəkdiyi və autizm diaqnozu qoyulduğu ilə razılaşır. Bu baxışın bir neçə səbəbi var.
Uşaqlıqda onun davranışı həmyaşıdlarından xeyli fərqlənirdi. Van Qoq ciddi, düşüncəli, dostsuz gənc kimi təsvir edilir. Bundan əlavə, qulluqçular onun qəribə və darıxdırıcı olduğunu deyirlər. Valideynləri hətta "qəribə" davranışına görə onu cəzalandırır və çətin uşaq adlandırırlar. Ancaq qonşular Vinsenti nəzakətli, səxavətli və xeyirxah insan kimi təsvir edirlər. Sənətçi özü uşaqlığını “qaranlıq, soyuq və boş” kimi təsvir edib.
İkinci səbəb onun erkən ölümüdür. O, 37 yaşında intihar edib. Bioqraflar buna rəssamın şüurunda müxtəlif dəyişikliklərin səbəb olduğunu deyirlər.
Buna baxmayaraq, Van Qoq qısa ömrü ərzində çox məşhur olan çoxlu əsərlər yaratdı. İndi rəssamın rəsmləri hərraca çıxarılan ən bahalı əşyalar sırasındadır.
