İltihab əleyhinə qidalar bədəndəki iltihabı azaltmaq qabiliyyəti ilə tanınır. Bir çox həkimlər və ekspertlər bu qidaların mümkün qədər qida rasionumuza daxil edilməsi ilə razılaşırlar. Bu qidaların istehlakı, otoimmün xəstəliklərdən şəkərli diabetə, ürək xəstəliklərindən bağırsaq xəstəliklərinə qədər iltihabla əlaqəli bir çox xəstəlikdə sürətli bir sağalma prosesini təmin edə və bədəndəki iltihabı qısa vaxtda təmizləyə bilər.
Hafta.az-ın yazdığına görə, hər yeməkdə iltihablı və ya antiinflamatuar qidalar arasında seçimimiz var. Bu seçimlər ümumi sağlamlığımızı yaxşılaşdıra və ya pisləşdirə bilər.
İltihablı qidalar şəkər, təmizlənmiş karbohidratlar, sənaye toxumu yağları, qırmızı ət və işlənmiş qidalar (məsələn, soda, hamburger və çips) kimi qidalardan ibarətdir. Bu cür qidaların qəbulu ümumi sağlamlığımıza mənfi təsir göstərərək, infarkt kimi ciddi xəstəliklərə səbəb ola, bədən müqavimətini azaldaraq, xroniki xəstəliklərin inkişafına səbəb ola bilər.
İltihab əleyhinə qidalar emal olunmamış və tərkibində əlavələr edilməyən təktərkibli qidalardır. Bu qidalar təbiətin bizə təklif etdiyi ən sağlam seçimlərdir və yüksək qida dəyərlərinə malikdir. İmmunitet sisteminə, ürək-damar sisteminə, ümumiyyətlə bədənimizə və beynimizə müsbət təsir göstərdiyi üçün bu qidaları istehlak etmək tövsiyə olunur.
Meşə meyvələri
Qaragilə, çiyələk, moruq və böyürtkən kimi giləmeyvə tərkibində antosiyaninlər adlanan antioksidanlar var. Bu birləşmələr bu meyvələrə canlı qırmızı, mavi və bənövşəyi rənglər verən maddələrdir. Bütün giləmeyvə antioksidantlarla zəngin olsa da, giləmeyvə iltihab, xərçəng və ürək-damar xəstəlikləri ilə mübarizədə təsirli olan kimyəvi birləşmələrə malikdir. Bu giləmeyvə təkcə mövcud iltihabı azaltmır, həm də gələcək mümkün iltihablara qarşı hüceyrələri daha güclü edir. Ona görə də müntəzəm olaraq meşə meyvələrindən istifadə sağlamlığımız üçün çox vacibdir.
Yaşıl tərəvəzlər
Hamımız bilirik ki, yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər sağlamdır, lakin bu tərəvəzlərin niyə bu qədər faydalı olması haqqında çox az danışılır. İspanaq, kələm, pazı, arugula, dandelion və digər yarpaqlı göyərti kimi tərəvəzlər antioksidantlarla zəngindir və orqanizmi qələviləşdirir. Bu qidalar həmçinin fol turşusu, lif, A, C, E və K vitaminləri kimi vitaminlər və müxtəlif minerallarla zəngindir. Yarpaqlı göyərti bədənimizi hüceyrə səviyyəsində qidalandırır, idrak qabiliyyətinin azalmasının qarşısını alır, bağırsaq mikrobiomunu ən yaxşı formada saxlayır və ümumi iltihabı azaltmağa kömək edir.
Yağlı balıq
Somon və alabalıq, sardina, hamsi və skumbriya kimi digər yağlı balıqlar mühüm antiinflamatuar xüsusiyyətlərə malik olan əsas omeqa-3 yağ turşuları ilə zəngindir. Bu yağ turşularını orqanizm özü istehsal edə bilmədiyi üçün xaricdən qəbul olunmalıdır. Xüsusilə otoimmün xəstəlikləriniz varsa, omeqa-3 qəbulunun əhəmiyyəti daha da artır. Omeqa-3-lərin lupus, romatoid artrit, 1-ci tip diabet, xoralı kolit, sedef və dağınıq skleroz kimi vəziyyətlərdə faydalı olduğu elmi şəkildə sübut edilmişdir. Bundan əlavə, omeqa-3 beyin sağlamlığı üçün vacibdir. Maraqlıdır ki, yağlı balıqları müntəzəm istehlak edən insanlar depressiya və ya narahatlıq keçirmə ehtimalı daha azdır. Xülasə, omeqa-3 yağ turşuları ən faydalı qida maddələrindən biridir və onların orqanizmə böyük antiinflamatuar təsiri tədqiqatlarla təsdiqlənib.
Avokado
Çoxumuz avokado dedikdə ağlımıza ilk gələn sağlam yağlardır. Bunun səbəbi avokadoların xolesterolu azaltmağa və artriti sakitləşdirməyə kömək edən mono doymamış "yaxşı" yağlarla dolu olmasıdır. Bundan əlavə, avokado K, C və E vitaminləri, manqan, selen və sinklə zəngindir. Avokadonun tərkibindəki sağlam yağlar enerji verməklə yanaşı, qan laxtalanması, beyin inkişafı, yağda həll olunan vitaminlərin mənimsənilməsi və iltihabı məhdudlaşdırmaq üçün vacibdir. Tədqiqatlar sübut etdi ki, avokadonun tərkibində olan müxtəlif qida maddələri Alzheimer və Parkinson kimi neyrodegenerativ xəstəliklərin qarşısının alınmasında faydalıdır. Bundan əlavə, avokado əslində kaliumla zəngin olduğu bilinən banandan daha çox kalium ehtiva edir. Bir porsiya avokado tövsiyə olunan gündəlik kalium miqdarının 14 faizini, banan isə 10 faizini təmin edir.
Brokkoli
Brokoli, gül kələm və Brüssel kələmi kimi tərəvəzlər antioksidanlar, vitaminlər və fitokimyəvi maddələrlə zəngindir. Brokoli K və C vitaminləri, kalium, maqnezium və liflə zəngindir. Lakin brokolini digər tərəvəzlərdən fərqləndirən onun tərkibindəki sulforafandır. Sulforafan brokkolinin tərkibində yüksək miqdarda olan bir birləşmədir və xərçəngə qarşı qoruyucu təsiri olduğu sübut edilib. O, həmçinin bədəndə iltihaba səbəb ola biləcək zərərli kimyəvi maddələrin çıxarılmasına kömək edir.
Sarımsaq
Sarımsaq əsrlər boyu müalicəvi xüsusiyyətlərinə görə istifadə olunur və araşdırmalar göstərir ki, onun həm xərçəng əleyhinə, həm də immuniteti gücləndirən təsiri var. Tərkibində təbii antiinflamatuar, antifungal və antiviral komponentlər var. Bu maddələr sarımsağı soyuqdəymə əlamətlərini aradan qaldırmaqda təsirli edir. Bundan əlavə, təzə sarımsaq yeməklərdə istifadə edildikdə ləzzət verir, lakin sarımsağı xüsusi edən onun sağlamlıq faydalarıdır. Sarımsaqda quercetin kimi antiinflamatuar kimyəvi maddələr var ki, bu da təbii olaraq histamin və kükürd birləşmələrinə maneə törədir, immunitet sisteminizi xəstəliklərlə mübarizə üçün stimullaşdırır. Artritiniz varsa, sarımsaq yemək xüsusilə tövsiyə olunur, çünki ağrı, iltihab və qığırdaq zədələnməsi ilə mübarizə aparmağa kömək edir.
Zəncəfil
Zəncəfil, sarımsaq kimi, müalicəvi xüsusiyyətlərinə görə əsrlər boyu dünyada istifadə edilmişdir. Ürək bulantısını və ağrıları aradan qaldırması ilə tanınır. Zəncəfilin tərkibində iltihabı azaldan və bədəndə ağrıya səbəb olan birləşmələri bloklayan gingerol adlı maddələr var. Zəncəfil həzmi dəstəkləyir və bağırsaqların daha səmərəli işləməsini təmin edir. Həzm sisteminə faydalarına görə zəncəfilin kolorektal xərçəngi azaltdığı və immunitet sistemini gücləndirdiyi sübut edilib.
